علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

روسیه، غرب و بازی بی‌پایان «دربرگیری»

ورود ناتو به بحران اوکراین مرحله‌ای جدید از تقابل روسیه و غرب در این موضوع است که به نوبه خود می‌تواند ابعاد گسترده‌تری به آن ببخشد. این ورود با نامه دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا به سران ناتو برای «بازنگری در روابط بلندمدت با روسیه»، ارائه لایحه‌ای در کنگره امریکا مبنی بر شناسایی اوکراین (به همراه ژاپن و اسرائیل) در شمار متحدان مهم خارج از سازمانِ ناتو،  
ادامه مطلب ...

پایداری «سیاست‌زدگی» روابط ایران و روسیه

«تقابل صفر ژئوپولیتیکیِ» روسیه و غرب در اوکراین که پس از سرنگونی هواپیمای مالزیایی، گسترش درگیری‌ها میان ارتش کی‌یف و جدایی‌طلبان شرق و احتمال مداخله نظامی روسیه در مناطق شرقی این کشور (در قالب نیروهای پاسدار صلح) عمق و دامنه قابل تأملی یافته، را به جرأت می‌توان جدی‌ترین تنش طرفین در دوره پساشوروی دانست. هرچند تا پیش از این ترجیح آنها این بود که  
ادامه مطلب ...

Iran-Russia Relations Suffering from Unnecessary Politicization

Iran-Russia Relations Suffering from Unnecessary Politicization

Geopolitical confrontation between Russia and the West over Ukraine, which has become even more serious following recent downing of a Malaysian passenger plane and further escalation of conflicts in the eastern parts of the country, can be considered the most serious tension in relations  
ادامه مطلب ...

انفعال و ابتکار روسیه در مذاکرات هسته‌ای ایران

دور دیگری از مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 موسوم به «وین 6» با پیشرفت‌های نسبی پایان یافت و تدوین توافق جامع موکول به ادامه مذاکرات در یک دوره چهار ماهه دیگر شد. نکته قابل تأملی که در این دور و به عبارتی بعد از مذاکرات «ژنو 3» بیش از پیش جلب توجه می‌کند، گفتگوی مستقیمِ پنهان و پیدای طرف‌های اصلی این موضوع یعنی ایران و امریکا است که به باور بسیاری از تحلیل‌گران موثرترین راه‌کار دستیابی به توافق است.  
ادامه مطلب ...

Russia and Iran’s Nuclear Program

Abstract
The article examines the nature, position and scope of action of Russia over the ten-year conflict of Iran's nuclear program. Although, the position of this country has been associated with changes in this period, it has always tried to maintain its benefits from both sides of the struggle; Iran and the West, simultaneously, by taking a middle position.  
ادامه مطلب ...

روسیه و نشانگان «عملی» ضعف در هژمونی غرب

روابط روسیه و غرب که در آغاز دوره سوم ریاست‌جمهوری پوتین در فضای رکود آغاز شده بود، با تشدید تحولات در سوریه و سپس اوکراین وارد دوره‌ای از تنش مستقیم شده است. هرچند با توجه به پویایی فزاینده شرایط، نمی‌توان با قاطعیت درباره دست‌آوردهای نهایی روسیه در این دو موضوع سخن گفت، اما دست‌کم تا مقطع حاضر، این واقعیت پذیرفتنی است که مسکو یکی از مهم‌ترین موانع عدم موفقیت غرب در پیشبرد توسعه‌طلبی خود در این دو جغرافیا بوده و این خود می‌تواند دست‌آوردی برای مسکو تلقی شود.  
ادامه مطلب ...

معادله پیچیده روسیه و غرب در شرق اوکراین

تحولات اوکراین با همان سرعتی که شکل گرفت و به اعتراضات خشونت‌بار تبدیل و باعث سرنگونی یانوکوویچ شد، و در پی آن مداخله روسیه و الحاق شبه‌جزیره کریمه به این کشور را در پی داشت، همچنان حالت پیش‌بینی‌ناپذیری خود را حفظ کرده و پتانسیل حوادث و تغییرات بیشتر را دارد. این وضعیت ناشی از وجود متغیرهای مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه تقابل روسیه و غرب با منافع متعارض است که پیش‌بینی تحولات را مشکل می‌کند. 
ادامه مطلب ...

“Iran's Nuclear Case” Card in Russia-West Confrontation

The geopolitical conflict and zero-sum game, which is going on between Russia and the West in Ukraine and has become more profound following the reunion of the Crimea Peninsula with Russia, should be considered as just another “juncture” in the unceasing rivalry over power in the international arena. The current faceoff will finally determine the new balance of power as well as political and security arrangements in Eastern Europe 
ادامه مطلب ...

کارت «پرونده هسته‌ای ایران» در تقابل روسیه و غرب

«جدال ژئوپولیتیکی و بازی صفر روسیه و غرب در اوکراین» که با الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه عمق زیادی یافته را باید «مقطعی» از جریان دائم رقابت بر سر قدرت در عرصه بین‌الملل دانست که ما بعد آن، از یک سو نحوه جدید توزیع قدرت، موازنه قوا و ترتیبات سیاسی- امنیتی در شرق اروپا و حوزه «سی‌آی‌اس» و از سوی دیگر، جایگاه روسیه، اروپا و امریکا در تعریف این ترتیبات مشخص خواهد شد(1). البته که این «تقابل مقطعی» دیر یا زود جای خود را به «همکاری» خواهد داد،  
ادامه مطلب ...

جدال ژئوپولیتیکی و «بازی صفر» روسیه و غرب در اوکراین

تخطی از حقوق بین‌الملل، نقض حاکمیت کشورها، نادیده گرفتن محوریت سازمان ملل در حل و فصل چالش‌های بین‌المللی و استفاده از زور در عرصه بین‌الملل از جمله اصلی‌ترین انتقادات روسیه به غرب (در مفهوم کلی و منظور ائتلاف غربی به رهبری امریکا) طی سال‌های اخیر بوده و مخالفت مسکو با فشارهای غرب بر سوریه، اقدام نظامی علیه لیبی و ... بر همین موارد مبتنی است. 
 
ادامه مطلب ...

Geopolitical Conflict and “Zero-Sum” Game of Russia and West in Ukraine

Geopolitical Conflict and “Zero-Sum” Game of Russia and West in Ukraine

Violation of international law, violating sovereign rights of countries, ignoring axial role of the United Nations in settling international disputes, and recourse to force in international relations have been among the most important points over which Russia has been criticizing the West during the past years. 
ادامه مطلب ...

Russia-West Rivalry/Confrontation and Iran's Need to Be Cautious

Russia-West Rivalry/Confrontation and Iran's Need to Be Cautious

Rivalry and encounter have been among permanent features of relations between Russia and the Western world – which is used here in its general sense to mean the United States and all its Western allies. 
Both these phenomena have been manifest in various fields and at different levels as the unrelenting struggle over power in international politics continues.  
ادامه مطلب ...

رقابت/تقابل روسیه و غرب و ضرورت احتیاط ایران

رقابت/تقابل جزء دائمی از روابط روسیه و غرب (در مفهوم کلی و منظور ائتلاف غربی به رهبری امریکا) هستند که در فضای کشمکش دائم بر سر قدرت در سیاست بین‌الملل در زمینه‌ها و سطوح مختلف بروز بیرونی یافته و در مواقع «شدت» روابط آنها و «مرتبطین» با آنها را با بحران مواجه می‌کنند. در شرایط حاضر، این فضا تشدید شده که از جمله دلایل آن می‌توان به تلاش طرفین برای بازتعریف مناسبات قدرت و بازتنظیم چگونگی توازن قوا در خاورمیانه اشاره کرد  
ادامه مطلب ...

پوتین و «مسئولیت تاریخی» روسیه

ولادیمیر پوتین در سخنرانی سالانه خود در مجمع فدرال روسیه با طرح گزاره‌هایی چون؛ «روسیه در دفاع از حقوق بین‌الملل می‌خواهد رهبر باشد»، «مسئولیت تاریخی روسیه در جهان بی‌ثبات روبه افزایش است» و روسیه «یکی از تضمین‌کنندگان مهم ثبات منطقه‌ای و جهانی است»، با صراحت و آشکاری بیشتری «تمایلات جهانی» این کشور را مورد تأکید قرار داد. هر چند او پیش از این از منظری «سلبی» و در انتقاد از سلطه غرب بر روندهای بین‌المللی،  
ادامه مطلب ...

ایران و سیاست نامنسجم خاورمیانه‌ای روسیه

هرچند تحولات موسوم به «بهار عربی» برخی منافع روسیه را با چالش مواجه کرده، اما فرصت‌هایی از جمله برای تحرک‌بخشی به سیاست خاورمیانه آن نیز ایجاد کرده است. لذا، هرچند مولفه‌های قدرت روسیه رشد قابل ملاحظه‌ای نداشته، اما آشفتگی منطقه، ضعف مشهود غرب در پیشبرد اهداف خود و تمایل کشورهای این منطقه به یک نیروی موازنه‌گر، بستر نقش‌آفرینی بیشتر مسکو را فراهم کرده‌اند.
 
ادامه مطلب ...

Iran's Position in Russia’s Incoherent Middle East Policy

The political developments that have swept across the Middle East and North Africa during the past few years, and are collectively known as the Arab Spring, have faced Russia’s interests in those regions with certain challenges. However, they have also provided Moscow with a new opportunity to adopt a more proactive policy toward the Middle East. 
ادامه مطلب ...

ایران و گزینه «یا امریکا یا روسیه»

هرچند موضوع احیاء احتمالی روابط ایران و امریکا هنوز در مرحله گمانه‌زنی اولیه است و تحقق آن حتی در میان‌مدت بعید به نظر می‌رسد، اما طرح این مسئله به نوبه خود تحلیل‌های گوناگونی در باب امکان یا عدم امکان این امر و پیامدهای آن در پی داشته است. در میان مسائل مختلف، روابط تهران و مسکو نیز به حتم از چنین تحولی متأثر خواهد شد و به خاطر روابط «پر بحث» دو طرف خصوصاً در سال‌های اخیر، تحلیلِ چگونگی این تأثیر اهمیت خاص خود را دارد.  
ادامه مطلب ...

Iran and Opportunity to Strike a Balance in “Either US or Russia” Option

Iran and Opportunity to Strike a Balance in “Either US or Russia” Option

Although the idea of possible reestablishment of Iran's relations with the United States is still at the stage of early speculations and does not seem to be realized even in the medium term, the mere mention of this issue has been followed by different analysis about the possibility of an Iran-US détente and its outcomes.
  
ادامه مطلب ...

روسیه، بهار عربی و «چالش سیستمی» در خاورمیانه

««این مقاله بهار ١٣٩١ تحویل مجله شده و بعد از یک سال تأخیر اخیراً در قالب شماره ٧٨، تابستان ١٣٩١ به چاپ رسیده است. لذا، تحولات تا بهار ١٣٩١ پوشش داده شده و منابع نیز به قبل از این تاریخ باز می گردد»»


چکیده 

«بهار عربی» نه تنها سبب تحولات اجتماعی- سیاسی قابل ملاحظه در کشورهای انقلاب‌زده بوده، بلکه معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز با تغییرات ملموس مواجه کرده است.  
ادامه مطلب ...

روسیه و پرونده هسته‌ای ایران در دوره آقای روحانی؛ چیستی و ضرورت‌ها

روسیه و پرونده هسته‌ای ایران در دوره آقای روحانی؛ چیستی و ضرورت‌ها

مقدمه

انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایران و تأکید ایشان بر «اعتدال» در سیاست خارجی و تعامل «سازنده» با جهان حکایت از احتمال «زیاد» تغییر در «روش‌ها» و رویکرد موجود در سیاست خارجی ایران دارد.  

ادامه مطلب ...