علیرضا نوری
استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتیعلیرضا نوری
استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتیایران و گزینه «یا امریکا یا روسیه»
هرچند موضوع احیاء احتمالی روابط ایران و امریکا هنوز در مرحله گمانه‌زنی اولیه است و تحقق آن حتی در میان‌مدت بعید به نظر می‌رسد، اما طرح این مسئله به نوبه خود تحلیل‌های گوناگونی در باب امکان یا عدم امکان این امر و پیامدهای آن در پی داشته است. در میان مسائل مختلف، روابط تهران و مسکو نیز به حتم از چنین تحولی متأثر خواهد شد و به خاطر روابط «پر بحث» دو طرف خصوصاً در سال‌های اخیر، تحلیلِ چگونگی این تأثیر اهمیت خاص خود را دارد. روسیه و پرونده هسته‌ای ایران در دوره آقای روحانی؛ چیستی و ضرورت‌ها
روسیه و پرونده هسته‌ای ایران در دوره آقای روحانی؛ چیستی و ضرورت‌ها
مقدمه
انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایران و تأکید ایشان بر «اعتدال» در سیاست خارجی و تعامل «سازنده» با جهان حکایت از احتمال «زیاد» تغییر در «روش‌ها» و رویکرد موجود در سیاست خارجی ایران دارد.
ادامه مطلب ..."«موازنه» روسی در سوریه"
روسیه پس از فراز و فرودهای مختلف در بحران سوریه همچنان بر موضع خود مبنی بر حل بحران این کشور بر اساس توافقات ژنو مترتب بر برقراری آتش‌بس، تشکیل دولت انتقالی با شرکت تمام طرف‌ها و مخالفت با هر گونه دخالت خارجی برای سمت‌دهی به تحولات تأکید دارد. هرچند برخی باخت‌های مسکو در این سیاست را بیش از مزایای آن می‌دانند و بعضی دیگر مواضع مسکو را بی‌ثبات دانسته و امکان تغییر در آن را به تبع توافق با غرب ممکن فرض می‌کنند،
ادامه مطلب ...
روسیه، دور دوم اوباما و «مسئله ایران»
مقدمه
آنچنان که از اظهارنظرهای مقامات کرملین پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا بر می‌آید، بسیاری از آنها از انتخاب رامنی نگران و در مقابل، امید به بازانتخاب اوباما داشتند. عجله آنها در تبریک به اوباما پس از انتخابات این مسئله را تأیید می‌کند. ادامه مطلب ...
حمله ویروس Flame به ایران: یک ارزیابی روسی
هرچند ویروس‌هایStuxnet و Duqu که اولی برای اخلال در فعالیت‌های هسته‌ای از جمله سانتری‌فیوژ‌های نیروگاه بوشهر و دومی با هدف جاسوسی سایبری از شرکت‌های بزرگ ایرانی ساخته و به کار گرفته شده بودند، حساسیت‌های زیادی را برنینگیختند، اما شناسایی ویروس پیچیده و پیشرفته “Flame” در مه 2012 اسباب ایراد دیدگاه‌ها و تحلیل‌های بسیاری در محافل سیاسی و رسانه‌های جهان از جمله روسیه شد.
ادامه مطلب ...روسیه، اسرائیل و نقشه در حال تغییر خاورمیانه
مردم و نخبگان روس که همچنان با پیش‌ذهنیت قوی روسیه به‌مثابه یک «قدرتِ بزرگ» زندگی می‌کنند، بهار دستکاری‌شدة عربی در خاورمیانه از سوی غرب برای تغییر نقشة سیاسی این منطقه با هدف ایجاد خاورمیانه بزرگتر با نفوذ هر چه بیشتر واشنگتن و بروکسل به ضرر مسکو را در کنار سیاست تهاجمی غرب در موضوع سپر ضدموشکی اروپایی برای تغییر نقشه امنیتی اروپا و بیرون‌اندازی بلندمدت روسیه از این قاره سبز، دو تحول عمده می‌دانند که نه‌تنها انقباض ژئوپلیتیکی روسیه را به دنبال خواهد داشت، ادامه مطلب ...
پوتین، ایران و «کیک بزرگتر» در سیاست خارجی روسیه
انتخابات روسیه، ایران و موج «موقت» آمریکا‌ستیزی
ایران و روسیه در سازمان شانگهای؛ ضرورت عملگرایی در یک «اتحادیه سیاسی»
چکیده
سازمان شانگهای از جمله نهادهای مهم منطقه‌ای است که ایران می‌تواند با حضور مؤثر در آن از ظرفیت‌های ابزاری و حقانیت‌بخش این نهاد برای افزون‌سازی منافع خود استفاده کند. صرفه‌نظر از منافع خرد، یکی از مطلوبیت‌های کلان عضویت مؤثر در این سازمان، مشارکت نسبی در چگونگی تنظیم ترتیبات در مرزهای شمالی کشورمان است.
ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف
چکیده
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدودف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته است. به گواه تاریخ روابط دو کشور، متغیرهای سطح سوم بیشترین تاثیر را در کیفیت این رابطه داشته و عوامل سطوح اول و دوم اثر «جانبی» ایفا کرده‌اند.
تردید وتمایل روسیه به معامله بر سر ایران؛ نامة اوباما به مدویدیف
دولت جدید امریکا به سیاق دولت‌های سابق این کشور و به رغم داعیة متفاوت بودن، حربة «چماق و هویج» را برای مجاب کردن ایران به قبول خواسته‌های آن در دستورکار قرار داده و در همین راستا، افزون بر «هویجِ» مذاکره و پیشنهاد مزیت‌هایی از جمله اقتصادی، «چماقِ» افزایش تحریم‌ها و فشارها از طریق ایجاد اجماعِ به اصطلاح بین‌المللی علیه تهران را مجدّانه مطمح‌نظر دارد.
دیدار احمدی‌نژاد – مدویدیف؛ فرصتی برای «واقع‌نگری»
مواجهة روسیه با دوگانة «ایران اتمی- ایران امریکایی»
ابتکار معکوس روسیه برای حل مسئله هسته‌ای ایران
«واقعیت‌ها» و «تصورات» سیاست خارجی مدویدیف؛ پیامدها بر روابط ایر
رکود در روابط ایران و روسیه در دورة مدویدیف
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است.
مهم‌ترین تحولات عرصة خارجی روسیه در سال 2009
هرچند کشورهای مختلف به عنوان اجزاء سیستم بین‌الملل همواره در حال کنش و واکنش با آن هستند، اما در این میان، روسیه از جمله کشورهایی است که به واسطة موقعیت سیاسی، ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی خاص خود تأثیرپذیری و تأثیرگذاری بیشتر از و به معادلات بین‌المللی دارد.
پیش‌رفت‌ها در روابط روسیه و امریکا
هرچند هنوز حداقل انتظارها از شعار تغییر باراک اوباما در سیاست خارجی امریکا برآورده نشده و همچنان نشانگان بسیاری از میراث بوش در رفتارهای خارجی دولت وی مشهود است، اما مسکو و واشنگتن، به‌رغم پایداری دیوار بلند بی‌اعتمادی در روابط دوجانبه، گشایش دوره‌ای جدید در روابط دو کشور را امری ممکن دانسته و به تلاش‌های خود برای «ری‌سِتِ» روابط ادامه می‌دهند.
نشانگان تغییر در رویکرد روسیه در قبال ایران
طی سال‌های اخیر موضوع مثلث روابط ایران، روسیه و امریکا و تأثیر نوسانات روابط مسکو و واشنگتن بر نوع رابطة تعاملی مسکو با تهران محل بحث‌های بسیار بوده و به ویژه در فضای تخاصمی روابط تهران و واشنگتن، این موضوع و ابعاد آن به نحو گسترده‌ای مورد توجه محافل داخلی قرار گرفته است.
تأملی بر تنش لفظی میان ایران و روسیه؛ تقابل «فرض‌های پیشینی» با
مقدمه
انتقاد بی‌سابقة آقای احمدی‌نژاد از روسیه و رویکرد دوگانة آن نسبت به ایران که گویا ترکیدن بعض ناخرسندی‌های انباشته شده از تعاملات ملال‌آور سال‌های اخیر با روسیه بود و بر همین اساس مورد استقبال گروه‌ها و طیف‌های مختلف داخل قرار گرفت، ضرورت بازاندیشی در نحوة تعاملی با مسکو را به صدر مباحث و تحلیل‌ها برد.
تحول در ژئوانرژی خزر و بازی‌های جدید خط لوله
با عنایت به رشد فزایندة استفاده از سوخت‌های فسیلی، چندی است که نوسانات عرضة این کالایِ راهبردی نگرانی‌هایی را ایجاد کرده و امنیت انرژی را به عنوان موضوعی مهم، به اولویت اصلی بسیاری از کشورها تبدیل کرده است.