علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

گزینه مطلوب روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران؟

گردش نخبگان سیاسی به‌ویژه در مقاطع انتخابات یکی از متغیرهای مهم در تغییر فضا و روندهای سیاسی کشورها است. انتخاب ترامپ در امریکا و گفتمان متفاوت او از اوباما نمودی از این تغییر است. دامنه چنین تغییراتی نسبت به نهادینگی روندها در کشورهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، محدودیت‌های نهادی در امریکا به ترامپ اجازه اجرایی کردن تمام وعده‌ها و اهداف وی را نمی‌دهد.  
ادامه مطلب ...

فرهنگ سیاسی، دموکراسی حاکمیتی و اپوزیسیون بی تجربه در روسیه

فرهنگ سیاسی، دموکراسی حاکمیتی و اپوزیسیون بی تجربه در روسیه


مقدمه

هرچند برخی با فروپاشی شوروی و شعارهای دموکراسی خواهانه گورباچف و یلتسین توقع معجزه دموکراتیک داشتند، اما روندهای سیاسی در نظام و جامعة روسیة پساشوروی پس از گذشت دو دهه از فروپاشی نشانگانی از یک دموکراسیِ کارآمد به دست نمی دهد. 

ادامه مطلب ...

انتخابات روسیه، ایران و موج «موقت» آمریکا‌ستیزی

همچنان که روندها در کشورهای مختلف نشان می‌دهد، مواقع انتخابات همواره با وعده‌ها، شعارها و اقداماتی همراه است که بعضاً مصرفِ خاص انتخاباتی (جلب آرا) داشته و به‌‌زودی فراموش می‌شوند. تجربه نشان داده که روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیست و سیاست‌مداران این کشور در کنار تحولات عرصه داخل، از رویدادهای سیاست خارجی نیز برای جلب آراء مردم استفاده کرده و می‌کنند.  
ادامه مطلب ...

شطرنج بی‌نقص پوتین برای بازگشت به کرملین؛ از «دموکراسی حاکمیتی»

شطرنج بی‌نقص پوتین برای بازگشت به کرملین؛ از «دموکراسی حاکمیتی»

چرخش آزاد نخبگان در مراتب قدرت یکی از نشانه‌های اولیه یک ساخت سیاسی «باز» و در مقابل، ایستایی نخبگان بر مناسب قدرت و سلب مجال از رقبا برای ورود به سلسله‌های بالاتر از نمودهای اولیه نظام‌های سیاسی «بسته» است.  
ادامه مطلب ...

شائبة تقلب در انتخابات محلی و بحران در دوما

مقدمه
انتخابات‌های مختلفی که در روسیة پساشوروی برگزار شده، به دلیل عدم نهادینگی انتخابات و رقابت‌های حزبی همواره با چالشِ سلامت و عدالت مواجه بوده‌اند. این موضوع در انتخابات‌های سال‌های اخیر ریاست‌جمهوری و دوما (به ویژه در دومای چهارم و پنجم) نیز به نحو مشهودی وجود داشته و محل اعتراض احزاب مخالفت و نهادهای ناظر بین‌المللی بوده است. 
ادامه مطلب ...

تنگناهای جامعه مدنی روسیه در گذار پساکمونیستی

چکیده
روندهای دموکراتیک در نظام و جامعة روسیة پساشوروی پس از گذشت نزدیک به دو دهه از فروپاشی همچنان دارای نواقص عمده است و این نظام با یک دموکراسیِ کارآمد فاصلة بسیار دارد.  
ادامه مطلب ...

تردیدها نسبت به سلامت انتخابات دومای پنجم

مقدمه
انتخابات دومای پنجم 11 آذر (2 دسامبر) انجام شد و همان‌ طور که انتظار می‌رفت و بسیاری از نظرسنجی‌ها و تحلیل‌‌ها نشان می‌داد؛ حزب روسیة متحد توانست در جدال نابرابر احزاب، از امتیاز برتری در میان «نابرابرها» به نحو مطلوبی بهره گرفته و با پیروزی قاطع و با فاصلة قابل ملاحظه‌ای از سایر احزاب حدود 65 درصد آراء (حدود 70 درصد کرسی‌های دوما) را از آن خود کند.  
ادامه مطلب ...

انتقال مسئله‌دار قدرت و ابهام در روندهای آتی روسیه

مقدمه
پتر کبیر در توصیه‌ای به شاه‌زادگان روس بر توجه آنها به تعیین «جانشین» برای خود تأکید کرده بود. هر چند خود او به این توصیه عمل نکرد، اما این نصیحت در سنت سیاسی اسلاو‌ها ریشه دواند و پس از وی تزارها، رهبران شوروی و رؤسای جمهورِ پس از شوروی به نحوی بایسته به آن عمل کردند که آخرین نمونه از این دست انتخاب دمیتری مدویدیف از سوی پوتین به عنوان جانشین خود است.  
ادامه مطلب ...

تغییر قانون اساسی روسیه و شائبه‌های بازگشت پوتین به قدرت

مقدمه
هرچند پوتین در پایان دور دوم ریاست جمهوری خود با عدم‌پذیرش تغییر قانون اساسی برای انتخاب شدن برای سومین بار، نشان داد که به اصل مهم دموکراسی‌ها یعنی گردش‌ آزاد نخبگان وفادار است،  
ادامه مطلب ...

سمت‌دهی به انتخابات: حربة کرملین برای حفظ قدرت

مقدمه
به طور معمول از انتخابات به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی وجود روندهای دموکراتیک در یک نظام سیاسی یاد می‌شود که کارویژة مهم انتقال قانونی و مسالمت‌آمیز قدرت و چرخش آزاد نخبگان در سطوح مختلف مدیریتی یک کشور از طریق آن محقق می‌شود.  
ادامه مطلب ...